Bài học:

1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý:

a) Tìm hiểu đề

   -Vấn đề nêu lên: sống đẹp

   -Với thanh niên, học sinh sống đẹp là sống có ích, có lí tưởng, ước mơ, có ý chí và lòng quyết tâm, biết yêu thương những người xung quanh

   -Phẩm chất cần rèn luyện: dũng cảm, kiên trì, cần cù, chăm chỉ,...

   -Thao tác lập luận: giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận,...

   -Tư liệu thuộc tất cả lĩnh vực của đời sống. Có thể sử dụng ngữ liệu văn học.

b) Lập dàn ý

Mở bài:

   -Nêu lên thực trạng lối sống của giới trẻ ngày nay (mặt tích cực và mặt tiêu cực)

   -Dẫn nguyên văn câu nói của Tố Hữu

Thân bài:

   -Giải thích: sống đẹp là sống có ích, có lí tưởng, có ước mơ, hoài bão,...

   -Biểu hiện:

      +Đề ra mục đích, có lí tưởng và nỗ lực để đạt được nó: Tấm gương vượt khó học giỏi, các tấm gương trong văn học (Thầy Nguyễn Ngọc Kí,...)

      +Những người sẵn sàng hi sinh mình, hi sinh tuổi trẻ vì gia đình, quê hương (các anh hùng dân tộc trong thời chiến, các chiến sĩ bộ đội nơi biên giới, hải đảo,...)

      +Sống giàu tình yêu thương, biết quan tâm, giúp đỡ những người xung quanh,...

   -Phê phán lối sống ích kỉ, thấy khó khăn thì bỏ cuộc, sống không mục đích, ăn chơi, đua đòi,...

   -Biện pháp: rèn luyện, trau dồi hằng ngày, đề ra mục tiêu cho bản thân và cố gắng hoàn thành nó,...

Kết bài: Khẳng định câu nói của Tố Hữu và ý nghĩa của sống đẹp

2. Cách làm bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lý:

-Mở bài: nêu vấn đề nghị luận

-Thân bài:

   +Giải thích tư tưởng, đạo lí

   +Phân tích điểm đúng, bác bỏ mặt sai lệch của vấn đề nghị luận

   +Nêu ý nghĩa, rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân

-Kết bài: khái quát lại vấn đề nghị luận

Luyện tập:

Câu 1:

a) Vấn đề mà tổng thống Ấn Độ Nê-ru nêu ra là văn hóa và những biểu hiện ở con người.

Có thể đặt tên: Con người văn hóa

b) Thao tác lập luận:

   + Giải thích+ chứng minh

   + Phân tích + bình luận

   + Cách diễn đạt rõ ràng, giàu hình tượng

Câu 2:

*Tìm hiểu đề: Nêu suy nghĩ về vai trò lý tưởng đối với mọi người, lý tưởng cá nhân mình

   + Lý tưởng là ngọn đèn soi đường, không có nó thì không có cuộc sống

   + Nâng vai trò của lí tưởng lên tầm cao ý nghĩa của cuộc sống

   + Giải thích quan hệ lí tưởng và ngọn đèn

Phương pháp nghị luận: Phân tích, giải thích, bình luận, chứng minh

- Phạm vi tư liệu: Cuộc sống

*Lập dàn ý

- MB: Giới thiệu, dẫn dắt tư tưởng, đạo lý cần nghị luận

- TB:

Giải thích bàn luận về ý nghĩa câu nói Lep Tôn-x tôi

   + Lí tưởng là đích con người hướng tới

   + Cuộc sống ở trong câu nói chỉ giá trị sống trên cõi đời của mỗi người

   + Lý tưởng là ngọn đèn chủ đường”: lí tưởng thì hành động của con người không có phương hướng, lạc đường

   + Suy nghĩ về vai trò lý tưởng đối với cuộc sống của con người

   + Lý tưởng sống tầm thường, nhỏ bé, ích kỉ, có thể làm lại cuộc đời của một người và nhiều người

   + Lý tưởng sóng đẹp đẽ, tạo ra sự sáng tạo, niềm vui cuộc sống

Bình luận câu nói của Lép Tôn-x tôi:

   + Con người sống phải biết lựa chọn lí tưởng và có hướng phấn đấu

   + Mỗi học sinh cần xác định rõ ràng mục tiêu, lý tưởng

- KB: Khái quát lại vấn đề. Nêu bài học nhận thức cho bản thân