1. Tác giả:

Nông Quốc Chân (1923 – 2002), tên khai sinh là Nông Văn Quỳnh, dân tộc Tày, quê ở xã Châu Khê (nay là xã Cốc Đán), huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Cạn.

Đóng góp nổi bật của ông trong lĩnh vực sáng tác là thơ. Thơ Nông Quốc Chấn mang cảm xúc chân thành, chất phác, lời thơ toát lên nét riêng biệt trong suy tư và diễn đạt của người miền núi: giản dị, tự nhiên và giàu hình ảnh.

2. Tác phẩm:

- Dọn về làng (1950) là bài thơ viết về quê hương tác giả trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp nhiều đau thương mà anh dũng. - Bài thơ được trao giải Nhì tại Đại hội liên hoan thanh niên và sinh viên thế giới ở Béc – lin, sau đó được dịch đăng lên tạp chí Châu Âu.

- Bố cục:

Phần 1 (2 khổ đầu): Sự trăn trở trước ngày lên đường

Phần 2 (9 khổ tiếp): Khát vọng gắn bó với nhân dân, kỉ niệm kháng chiến nghĩa tình

Phần 3 (còn lại) khúc hát yêu cuộc đời, yêu đất nước

Câu 1:

Cuộc sống gian khổ của người dân Cao Bắc Lạng được thể hiện qua các hình ảnh:

   + Mấy năm: thời gian kéo dài

   + Quên tết… quên rằm

   + Chạy hết núi khe, cay đắng…

   + Lán sụp, nát cửa, vắt bám

   + Mẹ địu em chạy, con sau lưng tay dắt bà, vai đầy tay nải

   + Cuộc sống yên ấm bị đảo lộn, nhà cửa tan hoang, gia đình li biệt

   + Cha ngã xuống, phủ mặt cho chồng, máu đầy tay

→ Hiệu quả nghệ thuật của việc xây dựng cảnh tượng thê thảm như trên tạo ấn tượng mạnh vì nó tác động người đọc

- Tội ác của giặc Pháp:

   + Lán đốt trơ trụi, súng nổ, Tây lùng

   + Áp quần bị vơ vét

   + Cha bị bắt, bị đánh chết

   + Chôn cất cha bằng khăn của mẹ, liệm bằng áo của con

   + Máu đầy tay, nước tràn đầy mặt

→ Giặc Pháp tàn bạo, ác độc, qua đó thể hiện sự căm thù đến tột độ và muốn trả thù của tác giả

Câu 2:

Nét độc đáo trong cách thể hiện niềm vui Cao- Bắc- Lạng được giải phóng:

- Hình ảnh vui vẻ của người dân cười vang, xuống làng, người nói cỏ lay, ô tô kêu vang đường, ríu rít tiếng cười con trẻ

- Niềm vui tự do được diễn tả chân chất, tươi vui theo cách nói của người dân Tây Nguyên

- Ngôn từ mộc mạc, lối thơ giản dị, ý thơ chân thực, tác giả diễn tả niềm vui đủ cung bậc, màu sắc

Câu 3:

Màu sắc dân tộc thể hiện qua lối nói so sánh có hình ảnh, kết hợp với từ ngữ của nhà thơ

   + Người đông như kiến, súng đày như củ, người nói cỏ lay trong rừng rậm

   + Hổ không dám đến đẻ con trong vườn chuối

- Từ ngữ mộc mạc, chân thật: quên tết tháng giêng, quên rằm tháng bảy, mày, tao…

- Cách diễn tả nỗi đau, niềm vui tự do, độc lập của tác giả thật gần gũi, thân thuộc, hồn nhiên như chính tấm lòng người dân miền núi.